Hergün Bir Hadis ve Açıklaması

MÜNKERİ DÜZELTMEK

Ebu Said Hudri (r.a)’den, Rasulullah (s.a.s)’in şöyle dediği rivayet edilmiştir:

"Sizden bir münkeri gören kimse, onu eli ile değiştirsin; gücü yetmezse dili ile; buna da gücü yetmezse kalbi ile... Ve bu (Sonuncu) imanın zayıfıdır." (Müslim)

HADİSTEN NE İSTİFADE EDERİZ

İslam dini getirdiği mükemmel sistemle insan hayatını en ince detayına kadar mükemmelleştirmeyi hedef kabul etmiştir. Bunun gerçekleşmesi için gereken emir ve yasakları bildirmekle kalmayıp insan hayatında kurulacak olan mükemmeliğin birtakım vesilelerle kontrol altında tutulmasını da sağlamıştır. İyiliğin emredilip, kötülüğün nehyedilmesine müslümanlar arasında cereyan eden nasihat müessesine dair açık ve kat’i emirler hep bu amaca yöneliktir. Yüce dinimiz, bu toplumsal kontrol olayını şu ana kurala bağlamıştır: Münker karşısında asla hareketsiz kalmamak; eliyle olmazsa diliyle, o da olmazsa en azından kalbiyle münkere karşı tavır takınmak... Burada münker kavramıyla şümullü bir mana kastedilmiştir. Allah’ın emir ve yasaklarını ihlal manasına gelebilecek her olay bu kavramın kapsamına girer. Bu, müslümanlar arasında zuhur eden zulüm ve haksızlıklar olabileceği gibi, Allah’a karşı yapılan haksızlıklar da olabilir. Zamanı, mahiyeti ve failleri kim olursa olsun -Allah’ın münker olarak isimlendirdiği herşeye karşı sessiz kalmak yasaklanmıştır. Münkere karşı tavır takınmada zamana, olayın mahiyetine ve, faillerine bağlı olarak değişen tek bir şey vardır ki bu da takınılan tavrın niteliğidir. Bu değişikliğin sebebi, münkerin münker olma özelliğini kaybetmesi değil fakat şartların münkeri düzeltme hususunda izlenecek metodu etkilemesidir. Ömeğin, kendi nefsini emri altındakilere tercih ederek onlara zulmeden müslüman bir emir sahibine karşı takınılacak tavır öncelikle dil iledir, yani nasihattir. Bu durumda elle yani zorlama yoluyla yapılacak düzeltme, çok daha büyük çarpıklıklara ve problemlere sebep olabilir. Yada Allah’ın dinine yapılan hakaret veya saygısızlık gibi öncelikle elle müdahaleyi gerektiren bir hususta, bunu elle düzeltecek kudrette bulunmayan müslümanların zor kullanmaları, neticede ancak kendilerinin aleyhinde noktalanacaktır. Bu sebeple müslümanların, şekli nasıl olursa olsun münkere karşı takınacakları tavrı belirlemeden önce,ortamın şartlarını ve olayın mahiyetini iyi değerlendirmeleri ve muhakeme etmeleri ve şartların gerektirdiği tavrı hiç çekinmeden ortaya koymaları mutlaka gereklidir. Şunu özellikle belirtelim ki, Allah’ın kanunlarını hayat pratiğinden soyutlamak gibi Allah’a karşı yapılabilecek en büyük haksızlık ve en affedilmez münkere karşı müslümanların takınması gereken tavır öncelikle elledir. Güçlerinin yetersizliğine ve şartlarının namüsait olmasına binaen müslümanların bu münkere karşı tavırlarını dille hatta kalple yapılabilecek duruma kadar indirmeleri gerekebilir. Fakat bu durum, münkeri elle düzeltmelerine engel olan şartları ortadan kaldırma ve en kısa zamanda bu münkeri elleriyle yok etme çabalarının durması manasına gelmez. Zaten bunun aksi bir durumda, kalpte hissedilen duygular münkere karşı tavır takınmış olmak için yeterli olmayacaktır. Zira, kalple münkere tavır takınmak, münkerden amelen ve kalben uzaklaşmayı ve onu yok etmek için çalışmayı gerektirir.

Resulullah (sav) buyurdular ki: "Allah Teala hazretleri şöyle demiştir: "Ben kimin iki sevdiğini almışsam ve o da sevabını umarak sabretmişse, ona cennet dışında bir mükafaat vermeye razı olmam."
(Tirmizi, Zühd 58, (2403); Buhari, Marza 7 / Ravi : Ebu Hüreyre)

Resulullah (sav) buyurdular ki: "İşittiği şeyin verdiği ezaya aziz ve celil olan Allah'tan daha sabırlı kimse yoktur. Çünkü O'na şirk koşulur, evladlar nisbet edilir. O, yine de onlara afiyet ve rızık vermeye devam eder."
(Buhari, Edeb 71, Tevhid 3; Müslim, Sıfatu'l-Münafıkin 49, (2803) / Ravi : Ebu Musa)

Ne (her) iyilik, ne de (her) kötülük bir olmaz. Sen (kötülüğü) en güzel yol ne ise onunla önle. O zaman görürsün ki, seninle arasında düşmanlık bulunan kimse bile, sanki yakın dost(un olmuş)tur. Bu (en güzel haslete), sabredenlerden başkası kavuşturulmaz. Buna büyük bir hisseye malik olandan gayrisi eriştirilmez (Fussilet, 34-35) ayetiyle ilgili olarak şu açıklamayı yaptı: "(Ayette kastedilen en iyi yol) öfke anındaki sabır, kötülüğe maruz kalındığı andaki aftır. İnsanlar bunları yaptıkları takdirde, ALLAH (C.C.) onları korur, düşmanları da kendilerine eğilir. Sanki samimi dost olur."
(Kütüb-ü Sitte / Hadis No : 0767)

Resulullah (sav), (ölen) çocuğu için ağlamakta olan bir kadına rastlamıştı: "Allah'tan kork ve sabret" buyurdu. Kadın (izdırabından kendisine hitab edenin kim olduğuna bile bakmadan): "Benim başıma gelenden sana ne?" dedi. Resulullah (sav) uzaklaşınca,kadına: "Bu Resulullah idi!" dendi. Bunun üzerine, kadın çocuğun ölümü kadar da söylediği sözden dolayı (utanıp) üzüldü. (Özür dilemek için) doğru Aleyhissalatu vesselamın kapısına koştu. Ama kapıda bekleyen kapıcılar görmedi, doğrudan huzuruna çıktı ve: "Ey Allah'ın Resulü, (o yakışıksız sözü) sizi tanımadan sarfettim (bağışlayın)" dedi. Aleyhissalatu vesselam: "Makbul sabır, musibetle karşılaştığın ilk andakidir" buyurdu.
(Kütüb-ü Sitte / Hadis No : 3220)

Ensar (ra)'dan bazı kimseler, Resulullah (sav)'dan bir şeyler talep ettiler. Aleyhissalatu vesselam da istediklerini verdi. Sonra tekrar istediler, o yine istediklerini verdi. Sonra yine istediler, o isteklerini yine verdi. Yanında mevcut olan şey bitmişti; şöyle buyurdular: "Yanımda bir mal olsa, bunu sizden ayrı olarak (kendim için) biriktirecek değilim. Kim iffetli davranır (istemezse), ALLAH (C.C.) onu iffetli kılar.Kim istiğna gösterirse ALLAH (C.C.) da onu gani kılar. Kim sabırlı davranırsa ALLAH (C.C.) ona sabır verir. Hiç kimseye sabırdan daha hayırlı ve daha geniş bir ihsanda bulunulmamıştır."
(Kütüb-ü Sitte / Hadis No : 4844)



Enfâl 46
Allah’a ve Resûl’üne itaat edin ve birbirinizle çekişmeyin. Sonra gevşersiniz ve gücünüz, devletiniz elden gider. Sabırlı olun. Çünkü ALLAH (C.C.) sabredenlerle beraberdir.



Enfâl 66
Şimdi ise ALLAH (C.C.) yükünüzü hafifletti ve sizde muhakkak bir zaaf olduğunu bildi. Eğer içinizde sabırlı yüz kişi olursa iki yüz kişiye galip gelirler. Eğer içinizde (sabırlı) bin kişi olursa, Allah’ın izniyle iki bin kişiye galip gelirler. ALLAH (C.C.) sabredenlerle beraberdir.



Lokman 17
“Yavrum! Namazı dosdoğru kıl. İyiliği emret. Kötülükten alıkoy. Başına gelen musibetlere karşı sabırlı ol. Çünkü bunlar kesin olarak emredilmiş işlerdendir.”



Asr Suresi
Asr'a andolsun ki, insan şüphesiz ziyan içindedir. Ancak, iman edip de sâlih ameller işleyenler ve birbirlerine hakkı ve sabrı tavsiye edenler müstesna (Onlar ziyanda değillerdir).